Met 4400 geslaagde campagnes en in totaal zo’n 27 miljoen aan opgehaalde donaties is voordekunst.nl is het meest succesvolle platform op het gebied van crowdfunding voor kunst en cultuur in Nederland. Sinds mei dit jaar is er een nieuwe directeur. Haar naam is Kristel Casander.
Kristel is al geruime tijd betrokken bij de organisatie, eerst als stagiaire in 2012, later als relatiemanager en nu dus directeur. Tijdens het gesprek verontschuldigt Kristel zich af en toe als ze het gevoel krijgt dat ze aan het preken is, maar het is gelijk duidelijk dat deze bevlogen vrouw weet waar ze over praat.
Nog gefeliciteerd met je nieuwe baan! Als ik naar je cv kijk lijkt het alsof je altijd al op weg was naar deze functie. Hoe is het om directeur te zijn van een organisatie waar je zo lang bij betrokken bent?
Ik moest even nadenken want het was eigenlijk nooit mijn doel om directeur te worden. Ik geloof wel in wat we hier doen, daarom ben ik ook op alle mogelijke manieren betrokken gebleven bij Voordekunst in al die jaren. En toen kwam het moment dat Roy Cremers (voormalig directeur, red) vertrok en werd de vraag gesteld. Ik voelde toen gelijk: ik ben nog niet klaar met voordekunst. Dus het was uiteindelijk heel natuurlijk om te blijven als directeur.
Hoe heb je voordekunst zien ontwikkelen?
Voordekunst is opgestart tijdens de cultuurbezuinigingen. Er werd toen in het algemeen erg ingezet op crowdfunding als dé oplossing. Dus toen ik erbij kwam was er al meer urgentie en meer interesse in crowdfunding. Wij hebben er echt een soort machine van gebouwd, want we moesten sectorbreed gaan opereren om het platform draaiende te houden. En nu kunnen we zeggen: ‘Oké, de machine is er. Nu gaan we optimaliseren.’
Is dat ook de kracht van voordekunst, dat jullie als ‘machine’ in dienst staan van de kunstenaars en het publiek? Waarom werkt jullie platform zo goed?
Ik denk dat de kracht van ons platform is dat wij vooral kijken of een voorstel echt is te vertalen naar een publiek. Kunnen we er een campagne omheen bouwen? We kijken op een hele andere manier naar werk dan ze doen in ‘subsidieland’. Daar zijn het commissies die selecteren op basis van een voorstel van werk. Onze kracht is ook dat we ons enorm betrokken voelen. We helpen echt mee met het bouwen van elke campagne.
Zijn er bepaalde campagnes geweest die extreem succesvol waren of die zijn blijven hangen op je netvlies?
Waar ik heel trots op ben is een campagne uit 2015 van atelier NL, een designers duo (Nadine Sterk en Lonny van Ryswyck, winnaar van designers of the year van Dezeen Awards 2018, red). Ze zitten met hun studio in een oude kerk, in een woonwijk in Eindhoven. We kregen een telefoontje van ze waarin ze om hulp vroegen. Ze zouden het pand uit gezet worden en er was een extreem hoog bedrag nodig om te kunnen blijven. Toen hebben we binnen no time echt een mega campagne opgezet met een veiling van prachtige keramieken stukken uit hun opslag en uiteindelijk bijna 80.000 duizend euro opgehaald. En ze zitten er nu nog steeds, zo gaaf!
Jullie werken samen met veel prominente Nederlandse fondsen en geldschieters. Wat voor rol spelen jullie bij de fondsen?
We werken samen met gemeentes, provincies en publieke en private fondsen onder andere op het gebied van match funding. Dat betekent dat een van deze partijen een donatie doet aan jouw campagne, mits dit past binnen de voorwaarden van de partner. Dus stel: je start een crowdfunding-campagne bij ons, dan doen wij bijvoorbeeld bij de provincie een aanvraag voor 30% van het doelbedrag. Zij moeten dan binnen vijf dagen laten weten of ze meedoen. En dat is ook gelijk het verschil met een subsidie-aanvraag, daar gaat toch meestal wat tijd overheen. Wat ook fijn is voor de subsidieverstrekker: je ontvangt het bedrag alleen als je de 100% van het doelbedrag haalt. Zo kan de provincie die subsidie vervolgens ook beter verantwoorden.
Heb je het idee dat de geefcultuur in Nederland moeilijker aan te boren is dan in andere landen en zo ja, waarom?
Er heerst hier een iets andere geefcultuur dan in de VS, absoluut. Maar er wordt ook veel geschonken. Ga maar na hoeveel goede doelen we hebben. We geven graag, maar wel voor hetgeen wat dichtbij ons staat. Dus we zijn lokaal gericht én we willen weten waar we aan bijdragen. En je ziet het nu; we zitten midden in een crisis maar voordekunst heeft de beste maand ooit gedraaid in juni. Het bewijst dat het publiek dus eigenaarschap neemt als de overheid wegvalt.
Ik heb het idee dat Nederlanders het lang moeilijk vonden om hun hand op te houden voor hun eigen projecten. Kun je uitleggen waarom dat gevoel eigenlijk ongegrond is? Heeft dat te maken met onze deels calvinistische aard?
Nederlanders moeten voor hun gevoel inderdaad een drempel over. Dat horen we vaak van mensen. Met voordekunst hebben we een manier gevonden. Zolang je duidelijk kunt maken waar je geld voor ophaalt en voldoet aan de verwachting en communicatie naar de donateurs toe, dan werkt het. Dan is het eigenlijk ook niet anders dan een kaartje kopen voor het theater.
De angst om om hulp te vragen zit vaak meer bij de makers en instellingen en niet bij de donateurs. We geven gek genoeg heel veel gewicht aan geld, maar het doen van een transactie is eigenlijk de meest makkelijke manier om iemand te helpen.
Juni was de beste maand ooit voor jullie. Welke inzichten zijn er nog meer uit de afgelopen crisistijd naar voren gekomen die je instellingen en kunstenaars mee kan geven?
Onderschat de kracht van online niet. En bedenk dat het een verdienmodel kan zijn. Beweeg mee. Wacht niet op Den Haag of wat het subsidiesysteem gaat doen, zij kunnen het langzaamst bewegen nu. Wij hebben zelf bijvoorbeeld snel een switch gemaakt naar actiecampagnes, dus zonder looptijd en zonder doelbedrag, zodat je gelijk alles kon ophalen. Dat ging ook tegen een aantal van onze principes in, maar het was op dat moment echt nodig om cash de sector in te krijgen.Maar bedenk ook dat er een periode na komt, dus denk na over wat je doet. Blijf juist ook verder vooruit kijken.
Waar zie jij het culturele landschap in Nederland naartoe gaan? Wat zijn de uitdagingen en wat zijn de kansen? En wat is de invloed van de pandemie hierop geweest? Kun je dat al zien?
Wat duidelijk naar voren is gekomen is dat de sector niet weerbaar is. Dat was voor de crisis net zo erg als nu, alleen nu is het blootgelegd. Niet iedereen in de culturele sector zal kunnen blijven staan. Zeker niet nu er een tweede golf is. De subsidiesystemen kunnen het niet meer opvangen, die zijn op. Het laat dus alleen maar zien hoe vast het huidige systeem eigenlijk zit en dat we met nieuwe oplossingen moeten komen.
Wat zijn jullie doelen met voordekunst voor de komende vijf jaar?
Wat essentieel gaat worden is het relatiebeheer. We hebben in het verleden veel ad hoc campagnes gehad, maar kregen als feedback dat donateurs soms niks meer horen en dat jammer vinden. Dus we willen meer inzetten op het natraject.
En dan het match funding verhaal. Dat wordt een belangrijk speerpunt voor de aankomende vijf jaar en is iets waar we heel erg in geloven. Ik vind het belangrijk, omdat er op deze manier anders wordt gekeken naar subsidiegeld. Omdat je tegen je donateurs kunt zeggen: ‘Kijk, de provincie staat erachter’, treedt er een soort wisselwerking op tussen privaat en publiek geld. Dat elkaar weer versterkt en vertrouwen geeft. Dat is wat we nu nodig hebben.
Website: voordekunst.nl
Instagram: voordekunst
Featured image door Paulina Matusiak & Eddy Wenting voor Plein Theater
Steun het Plein Theater via voordekunst!
