Als zelfstandige kun je jezelf op verschillende manieren verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Je kunt zelf geld reserveren, je aansluiten bij een broodfonds of een AOV afsluiten. Momenteel is de AOV een actueel onderwerp. Er zijn namelijk plannen om deze verzekering verplicht te maken voor alle zelfstandigen die voor de inkomstenbelasting worden gezien als ondernemer.
Wat is een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)?
Op dit moment kun je als ondernemer zelf kiezen of je wel of niet een AOV afsluit. Zoals de naam al doet vermoeden ben je hiermee verzekerd in het geval van (langdurige) ziekte of als je op een andere manier arbeidsongeschikt wordt. Jij betaalt premies aan de verzekeraar en bij arbeidsongeschiktheid keert de verzekeraar een bedrag uit. Die uitkering kan op twee manieren gebeuren:
1) Periodieke uitkering
Als je een AOV afsluit die periodiek (bijvoorbeeld maandelijks) wordt uitgekeerd, dan mag je de premies die je betaalt aftrekken van je inkomen. Dit zijn geen zakelijke kosten, maar geef je in de aangifte inkomstenbelasting op als ‘uitgave voor inkomensvoorzieningen’.
De periodieke uitkeringen die je ontvangt als je arbeidsongeschikt bent worden gezien als inkomen. Deze geef je in de aangifte inkomstenbelasting op als ‘inkomsten uit vroegere dienstbetrekking’. Dit is dus geen zakelijke winst. Op de periodieke uitkeringen wordt door de verzekeraar loonbelasting ingehouden, net zoals wanneer je loon of een andere uitkering ontvangt. Deze loonbelasting wordt in mindering gebracht op de te betalen inkomstenbelasting.
2) Uitkering ineens
Sluit je een AOV af die ineens uitkeert, dan kun je de betaalde premies niet aftrekken. Dit is ook het geval als de verzekeraar maandelijkse voorschotten betaalt op de eenmalige uitkering.
Maar je hoeft de uitkering ineens daarentegen ook niet aan te geven als inkomen in de aangifte inkomstenbelasting. Het bedrag telt wel mee voor je vermogen in Box 3.
Waarom wordt de AOV verplicht?
De verplichte AOV is onderdeel van het pensioenakkoord. Hierin zijn nieuwe afspraken gemaakt over pensioenen en de AOW (Algemene Ouderdomswet). De bedoeling is dat ons pensioenstelsel hierdoor transparanter en persoonlijker wordt. Door zelfstandigen te verplichten zichzelf te verzekeren zijn straks alle werkenden in Nederland beschermd tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid en worden de kosten en risico’s voor de samenleving kleiner.
Waar je rekening mee moet houden?
Zoals het er nu voor staat gaat deze nieuwe wet op 1 januari 2027 in. Hoe de verplichte AOV er precies uit gaat zien is nog niet bekend. De exacte regels worden op dit moment uitgewerkt. Volgens de website van de Rijksoverheid zijn dit de eerste plannen:
Zelfstandige ondernemers met een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering:
- krijgen maximaal 70% van hun inkomen, berekend over de laatste maand dat ze hebben gewerkt (over een inkomen tot maximaal 143% van het minimumloon);
- krijgen nooit meer dan 100% van het minimumloon;
- betalen waarschijnlijk 7,5% tot 8% van hun inkomen aan premie;
- ontvangen de uitkering na een wachttijd van een jaar;
- zijn verzekerd tot hun AOW-leeftijd;
- vragen de verzekering aan bij UWV;
- krijgen ongeacht hun situatie een verzekering met dezelfde voorwaarden;
- kunnen mogelijk op een later moment weer kiezen voor een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering met minstens dezelfde dekking en premie (het kabinet bekijkt die mogelijkheid nog).
In de tussentijd
Ook al is een arbeidsongeschiktheidsverzekering nog niet verplicht, het is natuurlijk wel verstandig om er eens bij stil te staan of jij het financieel redt in het geval van langdurige ziekte of een ernstig ongeval. Er kan je immers altijd iets overkomen. Bedenk daarom hoe jij je financiën regelt indien je arbeidsongeschikt wordt.
